Το ολοκαύτωμα της Βασιλικής

Μια λησμονημένη πτυχή της τοπικής ιστορίας κατά την διάρκεια της Γερμανικής κατοχής, ζωντάνεψε την Κυριακή στη Βασιλική. Πρόκειται για το ολοκαύτωμα του χωριού και την εκτέλεση, από τα Γερμανικά στρατεύματα κατοχής.

Μια λησμονημένη πτυχή της τοπικής ιστορίας κατά την διάρκεια της Γερμανικής κατοχής, ζωντάνεψε την Κυριακή στη Βασιλική. Πρόκειται για το ολοκαύτωμα του χωριού και την εκτέλεση, από τα Γερμανικά στρατεύματα κατοχής, 24 Βασιλικιωτών που πραγματοποιήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου του 1944 στην περιοχή του Προφήτη Ηλία στην Καλαμπάκα.

Αυτό το γεγονός, ή καλύτερα την θηριωδία των φασιστικών στρατευμάτων, τίμησε ο δήμος Βασιλικής με την τελετή των αποκαλυπτηρίων του μνημείου που στήθηκε στην πλατεία «Κλαυθμώνος της Βασιλικής» και φέρει τα ονόματα του εκτελεσθέντων.

Το χρονικό του ολοκαυτώματος και εκτέλεσης Μιλώντας για το χρονικό του ολοκαυτώματος και εκτέλεσης των 24 Βασιλικιωτών ο δημοτικός σύμβουλος – καθηγητής κ. Θαν. Εξάρχου μεταξύ άλλων τόνισε: «…Στις 22 Σεπτεμβρίου του 1944 μια γερμανική φάλαγγα, ενώ κατευθυνόταν προς Καλαμπάκα, δέχτηκε πυρά από αντάρτες απ’ την περιοχή «Μπίνεσι». Αμέσως οι Γερμανοί σταμάτησαν και εισήλθαν στο χωριό πυροβολώντας. Σχεδόν αμέσως τα πυροβόλα από το ανάχωμα της Θεόπετρας άρχισαν να βομβαρδίζουν τη Βασιλική με συνέπεια αρκετοί κάτοικοι να βρουν τραγικό θάνατο. Την επόμενη (23-9-1944) ισχυρή δύναμη κατέκλυσε τη Βασιλική αρχίζοντας τις συλλήψεις συγκεντρώνοντας 120 γυναικόπαιδα και 23 άνδρες στο κέντρο του χωριού πυρπολώντας το χωριό. Μετά από εντολή του ανώτερου Γερμανού αξιωματούχου των Τρικάλων κρατήθηκαν οι 23 και αφέθηκαν ελεύθεροι τα 120 γυναικόπαιδα οι οποίοι οδηγήθηκαν πεζοί στην Καλαμπάκα. Μαζί τους πήραν και μια γυναίκα, την Μαρία Εξάρχου, η οποία αντέδρασε όταν οι Γερμανοί έκαψαν το σπίτι της. Στο ύψος των Αγίων Θεοδώρων ένας εκ των 23 σταμάτησε μη μπορώντας να προχωρήσει και τότε ένας άθλιος κατακτητής τον εκτέλεσε εν ψυχρό. Κατά το βραδάκι οι αιχμάλωτοι οδηγήθηκαν στους πρόποδες του Προφήτη Ηλία και την επόμενη (24-9-1944) τους εκτέλεσαν ομαδικά, αφού προηγουμένως τους υποχρέωσαν να σκάψουν οι ίδιοι τους τάφους τους. Στη γυναίκα δόθηκε χάρη αλλά αυτή διεκδικώντας τη σωτηρία του συζύγου της, αποκαλώντας τους Γερμανούς γουρούνια, εκτελέστηκε…Το 1978 η πλατεία της Βασιλικής ονομάστηκε πλατεία «Κλαυθμώνος» λόγω ότι οι συγγενείς των εκτελεσθέντων κατέφευγαν εδώ κλαίγοντας…». 

Η εκδήλωση συνεχίστηκε από τα αποκαλυπτήρια του μνημείου από τον δήμαρχο Βάιο Ζιάκα και στη συνέχεια τελέστηκε από τον Μητροπολίτη Σταγών και Μετεώρων κ.κ. Σεραφείμ επιμνημόσυνη δέηση. Μιλώντας για το ολοκαύτωμα και την εκτέλεση των 24 βασιλικιωτών ο κ. Σεραφείμ τόνισε ότι η θυσία τους πότισε το δένδρο της ελευθερίας κάτι που απαιτεί η μέρα αυτή να αποτελεί μέρα μνήμης. «Σήμερα η πατρίδα δεν ζητά θυσίες αλλά ζητά την διατήρηση της μνήμης και αγάπης προς αυτήν, αξίες που μένουν αναλλοίωτες διατηρώντας το έθνος ζωντανό και ελεύθερο», τόνισε ο κ. Σεραφείμ. Με την φράση η δικαίωση της Ελλάδας καθυστερεί ο Δήμαρχος Βάιος Ζιάκας αναφέρθηκε στο νόημα της θυσίας τονίζοντας ότι πράξη δείχνει το δρόμο που πρέπει να χαράζει ένας λαός, τα ιδανικά που πρέπει να έχει η νεολαία.

Ο κ. Ζιάκας μίλησε ότι η θυσιαστική πράξη πρέπει να αποτελεί πρότυπο αυτοθυσίας και γενναιότητας γιατί ο θάνατος για την πατρίδα είναι ύψιστο αγαθό. Ακολούθως έγινε κατάθεση στεφάνων ενώ ποιήματα απήγγειλαν οι μαθητές Θεοδωσίου Βασιλική, Παπία Χρύσα, Μαντζάνας Θεόδωρος και Παπία Παρασκευή. Η τελετή έκλεισε με την ανάκρουση του εθνικού ύμνου.

πηγή Η ΕΡΕΥΝΑ – Βαγγέλης Γκιάτας