Το νέο κύμα παγκοσμιοποίησης – Άρθρο του Μικέλη Χατζηγάκη

Παρόλες τις διακηρύξεις του προέδρου Τραμπ ότι θα ακολουθήσει πολιτικές απομόνωσης που θα πλήξουν την παγκοσμιοποίηση

Παρόλες τις διακηρύξεις του προέδρου Τραμπ ότι θα ακολουθήσει πολιτικές απομόνωσης που θα πλήξουν την παγκοσμιοποίηση, θεωρώ ότι το ρεύμα αυτό αποτελεί μονόδρομο χωρίς επιστροφή.

Το ζητούμενο είναι να εφαρμοστεί ακριβοδίκαια για όλους. Διαφορετικά το νέο κύμα παγκοσμιοποίησης που έρχεται θα πλήξει ιδιαίτερα τα μεσαία στρώματα στην Ευρώπη αλλά και σε άλλες ανεπτυγμένες χώρες.

Ο Άλεκ Ρος αναφέρει, στο εξαιρετικό του βιβλίο «Industries of the Future», πως το προηγούμενο κύμα παγκοσμιοποίησης καθοδηγούνταν από την ψηφιακή επανάσταση και κατάφερε να βγάλει εκατομμύρια ανθρώπους από την φτώχεια. Το επόμενο θα «χτυπήσει» τις ανεπτυγμένες δυτικές χώρες και κυρίως τα μεσαία αστικά στρώματα, και ένα μεγάλο μέρος αυτών θα γίνει φτωχότερο από ποτέ. Αντίθετα οι χώρες της Ασίας προβλέπονται να είναι οι μεγάλοι νικητές αυτού του κύματος.

Σύμφωνα με τον Ρος το επόμενο κύμα παγκοσμιοποίησης θα έχει ως αιχμή του δόρατος τους εξής τομείς: Ρομποτική, βιοτεχνολογία, ψηφιοποιημένο χρήμα, κυβερνοασφάλεια και Big Data. Τα παιδιά μας θα μεγαλώσουν σε ένα κόσμο που η τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ) και η γνώση των νέων τεχνολογιών θα είναι το νέο αλφάβητο. Για αυτό και τα ελληνικά σχολεία, που είναι ήδη αρκετά πίσω σε αυτούς τους τομείς, πρέπει να εντάξουν νέα μαθήματα που θα αντανακλούν τις τάσεις και τις ανάγκες της νέας εποχής. Αλλά οι νέοι και οι νέες πρέπει να πάνε ακόμα παραπέρα. Να μην στηρίζονται μόνο στο σχολείο για την εξέλιξη τους – άλλωστε, υπάρχουν άπειρα διαδικτυακά μαθήματα για εκμάθηση γλωσσών και δεξιοτήτων που είναι εντελώς δωρεάν.

Σήμερα, ο κόσμος γίνεται πιο αλληλένδετος και πιο περίπλοκος και επιτάσσει συνεργασίες εκτός συνόρων και για τις επιχειρήσεις αλλά και για τα κράτη. Τα παιδιά μας πρέπει να μάθουν ξένες γλώσσες για να μπορέσουν να συνεννοηθούν με τον «έξω κόσμο» που ολοένα και περισσότερο θα επηρεάζει την ζωή μας. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να εκπαιδευτούν σε δεξιότητες και να αποκτήσουν εκείνες τις γνώσεις που θα τους δίνουν συγκριτικό πλεονέκτημα και θα τους καθιστούν απαραίτητους παίκτες του παιχνιδιού. Συγχρόνως, οι εργαζόμενοι του μέλλοντος οφείλουν να είναι ευέλικτοι για να μπορούν να προσαρμόζονται σε διαρκώς μεταβαλλόμενες συνθήκες (ο μέσος εργαζόμενος σήμερα εκτιμάται ότι θα αλλάξει πάνω από 10 δουλειές κατά την διάρκεια της ζωής του).

Η Ελλάδα είναι μια από τις πιο ευάλωτες χώρες στην Ευρώπη. Για αυτό οι κυβερνήσεις της, αλλά και οι επιχειρήσεις της, θα πρέπει να εκπονήσουν μια λεπτομερή και μελετημένη στρατηγική για το πως να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις που έρχονται. Σε αυτή την λογική το Ελληνικό σχολείο πρέπει να εντάξει καινούργια μαθήματα, όπως η «Θετική Ψυχολογία», που θωρακίζουν το χαρακτήρα του παιδιού και το βοηθούν να μπορεί να ανταπεξέλθει σε απρόσμενες καταστάσεις και διαφορετικά περιβάλλοντα. Διότι ο κόσμος στον οποίο θα μεγαλώσουν θα καθορίζεται από την διαρκή αβεβαιότητα και συνεχείς αλλαγές – σε αντίθεση με το «καθεστώς σταθερότητας» στο οποίο μεγάλωσαν οι γονείς και οι παππούδες μας. Ο κόσμος «τρέχει» με ταχύτατους ρυθμούς και η Ελλάδα δεν πρέπει να μείνει πίσω.

*Ο Μικέλης Χατζηγάκης είναι οικονομολόγος (LSE, Tufts). Σήμερα είναι μεταπτυχιακός φοιτητής στην σχολή Κέννεντυ του Χάρβαρντ.