Γρηγόρης Καλύβας : Τοποθέτηση στην ανάγκη προστασίας των αγίων Μετεώρων

Η Υπουργός Πολιτισμού ήρθε , άκουσε , είδε , διαβουλεύτηκε και απήλθε στο Υπουργείο της προκειμένου να μελετήσει

Η Υπουργός Πολιτισμού ήρθε , άκουσε , είδε , διαβουλεύτηκε και απήλθε στο Υπουργείο της προκειμένου να μελετήσει  και να αποφασίσει επί του σχεδίου Προεδρικού διατάγματος που αφορά τον καθορισμό κανόνων στις επιτρεπόμενες δράσεις που θα ασκούνται εντός του ιερού χώρου των ΜΕΤΕΩΡΩΝ το περιεχόμενο του οποίου η ιδία πρότεινε και υπογράφει αλλά ουδείς της το επεσήμανε στο πέρασμά της από την περιοχή . Ωστόσο είτε δεν ικανοποιήθηκε , είτε γιατί το κομματικό συμφέρον επιτάσσει πολιτική διαχείριση του θέματος , είτε γιατί επικράτησαν δεύτερες σκέψεις , συνεχίζει την διαβούλευση στο Υπουργείο της καλώντας τους εμπλεκόμενους και μη ,φορείς σε διάλογο .

Σε επίπεδο πολιτικής διαχείρισης τώρα , γιατί έτσι δυστυχώς , αντιμετωπίστηκε το μείζον αυτό θέμα , οι κυβερνητικοί κοινοβουλευτικοί φάνηκαν συνεπείς στη δέσμευση έλευσης της Υπουργού Πολιτισμού για διαβούλευση , το κυβερνόν κόμμα έκανε ότι επιτάσσει το κομματικό συμφέρον , κάποιοι άλλοι τοπικοί κομματικοί κομισάριοι επιχείρησαν και αυτοί να το αξιοποιήσουν μικροκομματικά , άλλοι , μέσα από τις τοποθετήσεις τους , αποκάλυψαν τις απώτερες προθέσεις τους για το πως βλέπουν και που εντάσσουν το παγκόσμιο μνημείο Πολιτιστικής και πολιτισμικής κληρονομιάς και κάποιοι επεχείρησαν να εξηγήσουν με επιχειρήματα γιατί ο χώρος πρέπει να τύχει της προστασίας μέσα από την νομική θωράκιση στο πλαίσιο που ο νόμος Ν. 2351/1995 προέβλεπε αλλά καμία κυβέρνηση επί 22 συναπτά έτη δεν ασχολήθηκε .

Επιλεκτικά και κατ΄ εξαίρεση στο Υπουργείο κλήθηκαν , τοπικός κομματικός παράγων και εκπρόσωποι νεοπαγών κινήσεων . Στον δεύτερο κύκλο κλήθηκε ο Δήμαρχος , ο Περιφερειάρχης και ο θεματικός Αντιπεριφερειάρχης . Σε ένα τρίτο πάνελ φαντάζομαι πως θα κληθούν εκπρόσωποι των ιερών μονών και ο τοποτηρητής στην Μητρόπολη ΣΤΑΓΩΝ και ΜΕΤΕΩΡΩΝ – Μητροπολίτης Ιωαννίνων κ.κ. Μάξιμος .

Από τις εν λόγω κινήσεις και πρωτοβουλίες τίθενται δύο κυρίαρχα ερωτήματα : Σε ποιο πλαίσιο και επίπεδο γίνεται η περιλάλητη διαβούλευση για το παγκόσμιο μνημείο πολιτιστικής και πολιτισμικής κληρονομιάς ; Γιατί από την προστασία , φτάσαμε να συζητάμε πως θα συγκεραστούν δράσεις ασυνταίριαστες που αλλάζουν άρδην την φυσιογνωμία των ΜΕΤΕΩΡΩΝ ως ζωντανού μοναστικού κέντρου , κάτι που αναιρεί το πνεύμα και το γράμμα του νόμου 2351/95 μόνο και μόνο για να ικανοποιηθούν όλοι ;

Τώρα , μοιραίοι και άβουλοι αντάμα , αφού νομίσαμε ότι πράξαμε το καθήκον ο καθείς εφό ετάχθη , αναμένουμε την τελική ετυμηγορία της Υπουργού . Αν δηλαδή θα σεβαστεί την υπογραφή της ως Υπουργός Πολιτισμού την οποία φέρει το προτεινόμενο σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος , ή θα συνεχίσει και αυτή το γνωστό πρελούδιο των πολιτικών που επί 22 συναπτά έτη κωλυσιεργούν για τα αυτονόητα όσον αφορά την προστασία του μοναστικού κέντρου και της αγιομετεωρίτικης κληρονομιάς εν΄ όσο βέβαια αυτά που λαμβάνουν χώρα στον ιερό χώρο , φωτογραφίες , video , επαγγελματικές κινηματογραφήσεις ,κ.λ.π , που βλέπουν το φως της δημοσιότητας , πληθαίνουν βαθμιδόν .

Αλήθεια , για ποιόν χώρο μιλάμε ;

Τον χώρο , απόκοσμο τότε, που επέλεξαν οι πρώτοι αναχωρητές για να στήσουν τους πρώτους χώρους ασκητικής και πνευματικής πάλης . Πρώτα στα κοιλώματα των βράχων , μαζί με τα αγρίμια , και αργότερα , στις κορφές μαζί με τα πετεινά του ουρανού , έχτισαν τα μοναστήρια και έτσι δημιουργήθηκε η ισάγγελη πολιτεία των αγίων Μετεώρων την οποία φυσικά καθαγίασαν με την ασκητική βιωτή , τα δάκρυα μετανοίας και τις προσευχές τους , παραδίδοντάστα στην ιστορία και στις επόμενες γενιές που θα έρχονταν.

Και ποιοι ήταν αυτοί οι πατέρες ; Ήταν απλοί άνθρωποι , όπως ο Άγιος Αθανάσιος ο Μετεωρίτης , αλλά και αυτοκράτορες όπως ο Ιωάννης Κατακουζηνός (1296 -1372) που πέταξε από πάνω του την πορφύρα (1357) και ενδύθηκε το ρυπαρό ράσο με το όνομα Ιωάσαφ και αναγορεύτηκε δεύτερος κτήτορ του Μεγ. Μετεώρου (βλέπε ιστορία ΜΕΤΕΩΡΩΝ εκδοθείσα υπό ιερομονάχου Πολυκάρπου το έτος 1882) και όλη η χορεία των οσίων Μετεωριτών πατέρων για τους οποίους σε αναγνώριση της οσιότητας και αγιότητάς τους ,αναγείραμε στην Καλαμπάκα περίλαμπρο ναό τιμώντας τους .

Τους μεγάλους αυτούς αγωνιστές της πίστης διαδέχθηκαν αργότερα νεώτεροι αναχωρητές που μαζί με την ασκητική φρόντισαν να κρατήσουν ζωντανή την εθνική συνείδηση του σκλαβωμένου ελληνικού γένους καλλιεργώντας τα γράμματα και την ελληνική ταυτότητα μετατρέποντας τα μοναστήρια σε κάστρα και επάλξεις του αγώνα για λευτεριά . Ο Παπα – Θύμιος Βλαχάβας ήταν ένας εξ΄ αυτών ο οποίος θυσιάστηκε για την πίστη του και το γένος , βρίσκοντας μαρτυρικό θάνατο στα μπουντρούμια του κάστρου του Αλή Πασά των Ιωαννίνων αρνούμενος να τα αποκηρύξει και να γίνει Δεσπότης , όπως λέει το σχετικό δημοτικό τραγούδι .

Και ποια ήταν η συμβολή των ΜΕΤΕΩΡΩΝ ;

Η συμβουλή των Μετεώρων υπήρξε σημαντικότατη . Ίδρυσαν σχολεία για να σωθεί η Ελληνική γλώσσα και μαζί και η Ορθόδοξη πίστη. Για το σκοπό αυτό στα μέσα του 16ου αιώνα είχε συγκροτηθεί η Σωκράτους Ακαδημία εν Μετεώρων. Ο λόγιος Επίσκοπος Σταγών Παΐσιος ο Κλεινοβίτης (1784-1808) δώρισε δια διαθήκης την πλούσια βιβλιοθήκη στην Ιερά Μονή Αγίου Στεφάνου. Ο προκάτοχός του το 1818 είχε προσφέρει δύο χιλιάδες γρόσια στην Ιερά Μονή Αγίου Στεφάνου. Στο Σχολείο της Ι.Μ. Αγίου Στεφάνου φοίτησε μεταξύ των άλλων και ο λόγιος Ιεράρχης και μέγας ευεργέτης του Γένους Δωρόθεος ο Σχολάριος (1812-1889) που ίδρυσε στα Τρίκαλα την Δωρόθειο Σχολή . Το ενδιαφέρον τους για την παιδεία είναι εντυπωσιακό. Το 1845 οι Ηγούμενοι των Μονών: Βαρλαάμ, Μετεώρου και Αγίου Στεφάνου συνυπογράφουν κοινό γράμμα με το οποίο αναλαμβάνουν να συνεισφέρουν το χρόνο 500 γρόσια στα Σχολεία της Πόλης Τρίκκης για μισθούς Δασκάλων. Ο ονομαστός Ηγούμενος Κωνστάντιος της Μονής Αγίου Στεφάνου στα μέσα του 19ου αιώνα ίδρυσε την Κωνστάντιο Σχολή Καλαμπάκας. Έδωσε και πολλά χρήματα για την ανέγερση Σχολείων στα Τρίκαλα.

Μέσα στα Μοναστήρια με την λατρευτική ζωή διατηρήθηκε μαζί με την Ορθόδοξη Πίστη μας , ανόθευτη η ελληνική γλώσσα αυτή που επέτρεπε στους σκλαβωμένους να κατανοούν το Ψαλτήρι και την Οκτώηχο και να διατηρούν σε αγωνιστική εγρήγορση την εθνική τους συνείδηση και τον πόθο τους για την απόκτηση της λευτεριάς. Τα μοναστήρια έγιναν κάστρα αγώνα και θυσίας για την λευτεριά του γένους από τον Οθωμανικό ζυγό με κορυφαίο τον Παπά- Θύμιο Βλαχάβα που με ορμητήριο την Μονή Αγίου Δημητρίου Μετεώρων στήριξε , οργάνωσε , αγωνίστηκε και θυσιάστηκε για την λευτεριά του σκλαβωμένου ελληνικού γένους για να γίνει σημαία και θρύλος από τον λαό που τον τραγούδησε .

Αυτήν την παρακαταθήκη συνεχίζουν και οι σημερινοί οικιστές της αγίας και σεπτής λιθοπόλεως αγωνιζόμενοι να κρατήσουν όρθια και καθαρή την πίστη , όρθια την ελληνική συνείδηση , όρθιο το φρόνημα του λαού στις σημερινές απειλές με έργα πνευματικά , έργα αναστηλωτικά , που εξασφαλίζουν ζωή για άλλα πεντακόσια χρόνια , έργα κοινωνικά . Αυτή η προσπάθεια που παράλληλη με την ασκητική βιωτή , την αγιομετεωρίτικη μοναχική παράδοση , καταβάλει η σημερινή μοναστική κοινότητα και συνολικά τα ΜΕΤΕΩΡΑ , πέραν όλων των άλλων , κρατά πλέον ζωντανή και ανθοφορούσα την τοπική οικονομία μια και το παραγόμενο οικονομικό της προϊόν της οφείλεται στο ενδιαφέρον που προκαλεί η αγία λιθόπολις για επίσκεψη στην περιοχή μας .

Όλα αυτά δεν αποτελούν προσωπικές απόψεις , ούτε ασυναρτησίες , όπως κάποιοι θέλουν να τις παρουσιάζουν , αλλά ιστορικά δεδομένα και στοιχεία αδιάσειστα .

Δυστυχώς στις μέρες μας αυτές οι αλήθειες θάβονται , ίσως γιατί εναντιώνονται στην προσπάθεια αλλαγής φυσιογνωμίας των Μετεώρων και από Ορθόδοξο μοναστικό κέντρο να μετατραπεί σε παγκόσμιο κέντρο πνευματιστών και πνευματισμού , σε κέντρο της ετοιμαζόμενης πανθρησκείας στο πλαίσιο της παγκόσμιας τάξης πραγμάτων όπου χώροι εμβληματικοί για την Ορθοδοξία πρέπει ή να αλλοιωθούν ή να εκλείψουν από προσώπου γης .

Φρονώ ότι δεν είναι τυχαία η παρουσία στην περιοχή διαφόρων νεοπαγανιστικών ομάδων που επιδίδονται σε τελετές εντός του ιερού χώρου ακόμα και μπροστά στις ιερές μονές , ούτε οι με αδαμιαία περιβολή φωτογραφήσεις διαφόρων τύπων , ούτε οι ανηθικότητες εντός του ιερού χώρου των ΜΕΤΕΩΡΩΝ που αποτελούν κοινό μυστικό όλων μας , ούτε φυσικά όλα τα άλλα που λαμβάνουν χώρα ως αποτέλεσμα της απουσίας κανόνων και νομικής θωράκισης .

Ωστόσο εκείνο που εξεγείρει όλους όσους γεννηθήκαμε , μεγαλώσαμε και παραμένουμε σ΄ αυτόν εδώ τον ευλογημένο τόπο , είναι ότι οι όποιες απόψεις εκφέρονται για τα άγια Μετέωρα , την ιστορία και παράδοσή τους , τον ρόλο στην ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας , την εν γένει προσφορά τους , την ανάγκη διαφύλαξης , λοιδορούνται , παραποιούνται και εν τέλει ενοχοποιούνται ότι δήθεν υπηρετούν συγκεκριμένες σκοπιμότητες των μοναχών ή των μοναστηριών και όποιοι τολμούν να τις προβάλλουν κοσμούνται με πάσης φύσεως συκοφαντίες και ψεύδη στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης .

Για μας όμως η αγία λιθόπολη είναι ο χώρος όπου ο καθένας βιώνει την προσωπική του συνάντηση με τον Θεό. Είναι τόπος ιερός, όπου η Θεία πλαστουργία και τα έργα των οικιστών τους συναντήθηκαν και μεγαλούργησαν δημιουργώντας μια βαρύτιμη και υπερπολύτιμη κληρονομιά καθώς τα Άγια Μετέωρα τροφοδότησαν και αιματοδότησαν πνευματικά την Εκκλησία και το Έθνος μας σε δύσκολους καιρούς στο διάβα των αιώνων. Τα Άγια Μετέωρα σημαίνουν για την Ορθοδοξία και την πατρίδα μας ότι και οι Άγιοι Τόποι, η Πάτμος, το Άγιον Όρος και το Θεοβάδιστο Σινά. Και για την οικουμένη ολόκληρη, ότι οι Δελφοί, η Δήλος και ο Παρθενώνας. Ουδείς δικαιούται συνεπώς να αλλάξει την φυσιογνωμία των ΜΕΤΕΩΡΩΝ .

Για εκείνους που εναντιώνονται στην ανάγκη προστασίας των ΜΕΤΕΩΡΩΝ αξίζει να μελετήσουν το περιεχόμενο προστάγματος του Βασιλέα και αυτοκράτορα Σερβίας και Ρωμανίας Συμεών Ούρεση – Παλαιολόγου του 1362 όπου αναφέρει χαρακτηριστικά : «…άπαντες οι ασκούμενοι εν τοις σπηλαίοις της Σκήτεως Σταγών ευρίσκονται ανενόχλητοι (…) και δεν έχει άδειαν επ΄ αυτοίς ουδείς (…) παρενοχλήσαι ή σκανδαλίσαι αυτούς …» . Είναι μια απόδειξη ότι η προστασία των Μετεώρων αποτελεί διαχρονικό κεκτημένο που προκύπτει είτε δια αυτοκρατορικών χρυσόβουλων , είτε δια Πατριαρχικών συγιλλίων , είτε δια νομικών θέσμιων του Οθωμανικού (ακόμα και ούτοι σεβάστηκαν και προστάτευσαν τα ΜΕΤΕΩΡΑ) και νεότερου Ελληνικού κράτους .

Εμείς , οι γηγενείς , δικαιούμαστε να αιτούμαστε και να αξιώνουμε να συνεχίσουν τα ΜΕΤΕΩΡΑ να παραμείνουν αυτό που η αγιομετεωρίτικη κληρονομιά φωνάζει ως αντίλαλος από το ιστορικό βάθος . Θέλουμε και εμείς , όπως οι πατεράδες και οι παππούδες , να συνεχίσουμε να ακούμε τον ήχο των ταλάντων των Μοναστηριών , να ακούμε τους αίνους , τις παρακλήσεις και τις προσευχές των μοναχών , όπως τότε που με την καμπάνα ξεκινούσαν για δουλειά , με την καμπάνα του εσπερινού γύριζαν κατάκοποι στα σπίτια τους κάνοντας το σταυρό τους και δοξολογώντας τον Θεό .

Αυτά τα στοιχεία , αυτές οι αξίες , αυτές οι παραδόσεις , αυτές οι παρακαταθήκες ούτε μπορούν να παραγραφούν , ούτε να αλλοιωθούν , ούτε , πολύ περισσότερο , να ξεριζωθούν απ΄ την συνείδησή μας όση προσπάθεια κι΄ αν καταβάλει η παγκοσμιοποίηση μέσα από διάφορα ενεργούμενά της . Οι κάτοικοι της περιοχής θα υπερασπίσουν τα άγια ΜΕΤΕΩΡΑ όπως τότε που Καστρακινοί και Καλαμπακιώτες , γυναίκες και άνδρες εμπόδισαν στρατιωτικό απόσπασμα που είχε εντολή να πάρει τα πολύτιμα κειμήλια από τα Μοναστήρια και να τα μεταφέρει στην Αθήνα , όταν έσπευσαν με αυταπάρνηση να σβήσουν τη φωτιά στο γηροκομείο της Ι. Μονής Βαρλαάμ και στην Ι. Μονή Ρουσάνου .

Αυτήν την σχέση σεβασμού ,εμπιστοσύνης και αγάπης της τοπικής κοινωνίας προς την μοναχική κοινότητα , ουδείς μπορεί να την διαρρήξει . Τα Άγια ΜΕΤΕΩΡΑ , η σεπτή αγία Λιθόπολις , με τη μεσιτεία της Παναγίας της Μετεωρίτισσας , τις ευλογίες των οσίων Μετεωριτών πατέρων , μέ ή χωρίς Προεδρικά Διατάγματα , θα συνεχίσουν να πορεύονται στα ίδια χνάρια , αταλάντευτα στις ίδιες παρακαταθήκες που εκείνοι μας κληροδότησαν αποτελώντας πνευματικό φάρο και οδηγό στους αιώνες των αιώνων !!!