Παρουσίαση κριτική στο βιβλίο «Το Δικό μου Χθες», του συντοπίτη μας Αναστασίου Μπασαρά

Ανώτερο των προσδοκιών μου. Ήρθε να με καταπλήξει ευχάριστα, αφού όσο το διαβάζω τόσο σε θαυμάζω. Θα μου πεις: «οία η μορφή, τοιάδε και η ψυχή»  και η διάνοια και το ταλέντο -Όλα ασορτί και πακέτο- Μ’ όλα τα συναφή και παρεπόμενα, που συνάδουν, ώστε να συντελεστεί ένα κομψοτέχνημα, αριστοτεχνικά πλεγμένο, ενώ παράλληλα σκορπίζει ρίγη συγκίνησης και τρυφερότητας, ανεβάζοντάς το στην κορυφή της πυραμίδας αναπόλησης και λατρείας στο Χτες.

Δημιούργημα υψηλού βεληνεκούς. Αρτιότερο και τελειότερο δεν θα μπορούσε να γίνει. Εύλογα λοιπόν, μπορείς να ευχηθείς για το αίσιο και ευτυχές αποτέλεσμα των προσπαθειών σου. Αλλάζοντας το ζενίθ της επιτυχίας, της ανταπόκρισης του κοινού κρεμασμένη από τα χείλη σου, είναι μαθηματικώς βέβαιο πως θα ικανοποιηθούν και οι πιο απαιτητικοί αναγνώστες, κριτικοί, ιστορικοί και μελετητές, ερευνητές της τοπικής και όχι μόνο ιστορίας. 

Βιβλίο «κόσμημα» ιδιωτικής και δημόσιας συλλογής, λίαν απαραίτητο κομμάτι τις νεόδμητης βιβλιοθήκης του μικρού πολυαγαπημένου μας χωριού. Πηγή έμπνευσης και πολύτιμος οδηγός για κάθε ενδιαφερόμενο. Είχες δεν είχες, έκανες πάλι το θαύμα σου. Μας συγκίνησες, μας κατατόπισες, μας μετέδωσες πλείστα όσα, μας έστειλες αδιάβαστους -κοινώς μας διέλυσες- δηλαδή μας τελείωσες. 

Μπροστάρης γαρ. Δεν περιμέναμε κάτι διαφορετικό, αλλά ας όψεσαι. Χαλάλι σου. Με την αξία σου, λέμε κι εμείς πως «γράφουμε» τρομάρα μας! Κούνια που μας κούναγε. Οποίο θράσος! 

Ε! λοιπόν, ωριμότερο, πληρέστερο και ακριβέστερο στήσιμο-παρουσίαση σκηνικών και γεγονότων στο μεστότατο οδοιπορικό δεν θα μπορούσε να υπάρξει.

«Όποια μνήμη», χωρίς μέτρο σύγκρισης. Οι δε λεπτομέρειες, ειλικρινά, δεν έχουν ταίρι. Θα μου πεις: «η λεπτομέρεια κάνει τη διαφορά!» Συμφωνώ αλλά τόσο; Ούτε ημερολόγιο να κρατούσες, αρχής γενομένης από την χρυσή ηλικία των τεσσάρων χρόνων σου και βγάλε!

Βιβλία με ντοκουμέντα, έκθεση γεγονότων και ενθυμήματα υπάρχουν πολλά. Με Νόημα όμως ένα. Η δε σαφήνεια, ακρίβεια, συνοχή, αλληλουχία γεγονότων, συνέπεια και κυριολεξία είναι λίγες μόνο από τις αρετές που κοσμούν το όλο αριστούργημα. Άσε που συν τοις άλλοις δικαίωσε πανηγυρικά και τον πολύ Δροσίνη με το περιβόητο «ό,τι έχεις παιδιάστικο σαν θησαυρό να το φυλάξεις…» Που φυσικά τον απογείωσες έτι περισσότερο.

Αν ήταν θεατρικό ή κινηματογραφικό έργο, πλαισιωμένο με τα πανέμορφα σκηνικά και τα «κοστούμια εποχής» του σπουδαίου σκηνοθέτη. Θα μιλούσε στις καρδιές όλων. Αν ήταν τραγούδι σε συμφωνική ορχήστρα, θα σκορπούσε τις μελωδίες, θα σκορπούσε τις μελωδικές νότες του μουσικού πενταγράμμου. Αλλά είναι πίνακας ζωγραφικής και δη η περίφημη ασυναγώνιστη Άνοιξη του Μποτιτσέλι, όπου δεν υπάρχουν λόγια να την περιγράψουν. 

Περιττό βέβαια να αναφερθώ στον απεριόριστο σεβασμό, τις ηθικές αξίες, τα ιδανικά, τα υπέρ βωμών και εστιών, την αγάπη και τόσα άλλα που διάχυτα στο όλο οικοδόμημα αποτίουν φόρο τιμής της ευγνωμοσύνης στους αξιολάτρευτους ανιόντες, γονείς, προκατόχους, που με τόση λατρεία και επιμέλεια περιγράφεις, με τα ωραιότερα και ζωντανότερα χρώματα, κάτι που και τους ίδιους τιμά και σένα ανεβάζει στο Έβερεστ της αξιοπρέπειας και της ηθικής σου υπόστασης. Ενώ παράλληλα σε καθιστά αντάξιο της ιεράς παρακαταθήκης, που διαφυλάσσεις αλώβητη και αναλλοίωτη, θωρακίζοντας την με σθένος και παλικαροσύνη πολλών καρατίων. 

Εύγε σου! Με το λάβαρο της κληρονομιάς ψηλά, φυλάς και θωρακίζεις «Όνομα βαρύ σαν ιστορία».

Τα’ παμε. Δεν παίζεσαι. Δεν πιάνεσαι. Απλά προσέχεις, υπερέχεις, απέχεις -πρωτοπόρος γαρ!- παρασάγγας από δειλούς και ανάξιους γενικώς. Και να μη θες να το παραδεχτείς, από ανωτερότητα και ταπεινοφροσύνη. Αυτό σε προδίδει. Βροντοφωνάζει περίτρανα. Μπαμ κάνει από πέρα. 

Σε τιμά όμως ιδιαίτερα και ο σεβασμός και η λατρεία για το απώτερο παρελθόν που διατηρείς ανέπαφο και αυτούσιο στο πέρασμα των χρόνων και δη εμπλουτίζοντάς το με τα ωραιότερα ψηφιδωτά. Ένα ακόμα προσόν του χαρακτήρα σου, που επιβάλλει να σε καθιστά περήφανο, πλήρη, ευτυχή, πετυχαίνοντας να αποδώσει στην εντέλεια τις δύσκολες πτυχές των όλων συνθηκών. Έμπλεος έντονων συναισθημάτων σεβασμού και αγάπης σε μια εποχή παρωχημένη μεν, πλην όμως ουσιώδη και εξέχουσα, να είσαι σίγουρος πως όχι απλά τέλεσες το καθήκον σου, αλλά ξεπέρασες κάθε προηγούμενο μέτρο και αριθμό. 

Ευτυχείς «συνοδοιπόροι» του θαυμάσιου ταξιδιού σου, στεκόμαστε ευλαβικά περιπλανώμενοι στα μονοπάτια της ξενοιασιάς, τυλιγμένοι στη γλυκιά θαλπωρή, την χόβολη, το λατρεμένο χθες, απολαμβάνοντας τη μαγεία της νοστιμιάς, της μυρωδιάς της νιότης σε όλο της το μεγαλείο. Και εκόντες άκοντες γινόμαστε μέτοχοι και κοινωνοί των όσων διεξοδικά και υπέροχα διπλώνεις, μεθυσμένοι απ’ το αδρύ μπρούσκο της όλης διαδικασίας, που σε κάνει να μεθάς, να πετάς στα σύννεφα, να μετουσιώνεσαι, να ερωτεύεσαι, να πεθαίνεις, ν’ ανασταίνεται. Και κατεβάζεις μονορούφι το γλυκό της νιότης σου ποτό, που νοερά τώρα πια, σε ταξιδεύει άναυλα στο ωραίο τότε. 

Τώρα πως συμβιβάζεται ένας άριστος καταρτισμένος επιστήμων -υψηλού βεληνεκούς- με σωρεία βραβείων, επαίνους, παράσημα και διακρίσεις; Ων ουκ έστιν αριθμός, Μηχανικός της ΣΜΑ με ποικίλη προσφορά και δραστηριότητα σε πάρα πολλούς τομείς, που ευτύχησε να βιώσει την πολυτέλεια όχι μόνο της αναγνώρισης αλλά και της διάκρισης, της υπεροχής, της επιτυχίας και επιβράβευσης. Να γοητεύεται και να μαγεύει στη θέα ενός αγριολούλουδο που δειλά-δειλά ξεφύτρωσε στη βάση μιας καλαμένιας καλυβούλας, αφού πρώτα ξεδίψασε στα πηγαία νάματα του Πηνειού, με βίδρες και νεράιδες του γλυκού νερού, γεμάτος κουρνιαχτό, είναι απορίας άξιον! 

Θα μου πεις, εδώ έγκειται η ωραιότης! Στα απλά, τα αισθησιακά. Στην αγνότητα της ακεραιότητας του χαρακτήρα του. Δείγμα ανωτερότητας κι αυτό να αρέσκεται στη μαγεία του φλοίσβου, στο κελάρυσμα του ρυακιού, στη βουή της αλωνιστικής μηχανής. Μεθυσμένος από την έντονη μυρωδιά του φρεσκαλεσμένου σταριού. Στη δίνη του ανεμοστρόβιλου που χόρευαν ξέφρενες οι λάμιες, αρπάζοντας τη φωνή των αθώων βοσκών κοντά στ΄ αυλάκια της μποστανιάς, φτιάχνοντας μπόντσες (ξέρει αυτός!) ή  δαγκώνοντας με λαιμαργία την πεντανόστιμη μπουκοβάλα που επιμελώς είχε φροντίσει να τον εφοδιάσει η λατρεμένη κι αξιοσέβαστη μάνα, βοσκώντας αμέριμνος τα αρνάκια και τόσα άλλα που συνέθεταν το απλό πλην πανέμορφο σκηνικό-ντεκόρ απείρου κάλλους, δεν το συζητώ, του παλιού καλού καιρού. 

Χρόνια αγνά, χρόνια απλά, χρόνια μεστά, ολόξανθα, ονειρεμένα, συνυφασμένα με όλη την αφέλεια, αθωότητα και ομορφιά της ηλικίας και εποχής. Νοεροί συνταξιδιώτες λοιπόν του υπέροχου Οδοιπορικού σου, ειλικρινά υποκλινόμαστε στη μαγεία των όσων συγκινητικά συνθέτεις και αναλύεις – ευλαβικοί προσκυνητές, ας μου επιτραπεί- ευχαριστώντάς σε για όσα μας πρόσφερες και περιχαρείς μοιραστήκαμε μαζί σου μέσα από τις πανέμορφες περιεκτικότατες σελίδες, πλαισιωμένες από όμορφες ΕΙΚΟΝΕΣ γεμάτες άρωμα παρελθόντος και γεύση εποχής που μας ταλανίζει γλυκά, βασανιστικά και ισόβια. 

Κάθε σειρά και νοσταλγία, κάθε σελίδα και όνειρο! Πόσο να αντέξεις, Πόσο να αντισταθείς! Άσε που ξετυλίγοντας το κουβάρι των αναμνήσεων παρελαύνουν ολοζώντανα μπροστά σου-μέσα σου μορφές πολυαγαπημένες και βιώματα, αν μη τι άλλο πολύτιμα, ανεκτίμητα, ανεπανάληπτα. 

Και εν κατακλείδι, υποκλίνομαι ειλικρινά στο ταιριαστό, το απόλυτο πάντρεμα ρομαντισμού-ρεαλισμού στη σύζευξη του Σήμερα με το Τότε, στο σύνδεσμο παρόντος-παρελθόντος. 

Με τις ωραιότερες ευχές, ειλικρινείς και εγκάρδιες για ό,τι καλύτερο σε σένα και την οικογένειά σου την αξιαγάπητη, μαζί φυσικά με τα θερμότατα συγχαρητήρια για την επιτυχή έκβαση του υπέροχου πονήματός σου. 

Βασιλική (Κική) Γκούμα

Καθηγήτρια Φιλολογίας, Τρίκαλα

* Τυχόν παραγγελίες: κλικ , αποθηκεύστε/συμπληρώστε/στείλτε το έντυπο:  https://www.coeacropolis.gr/images/Basaras/BookPromotion.docx?fbclid=IwZXh0bgNhZW0CMTAAYnJpZBEwVURpbnFxUlJDZUpVMWx4NHNydGMGYXBwX2lkEDIyMjAzOTE3ODgyMDA4OTIAAR7RbZckDDjLsR0aqjQ71Gtyw6xv1BGZHd8mM7nhjXImcL7FrMZyQoXHgbttTg_aem_5AuPslJYMGi5Bks-hZZNcg