Μήνυμα της κοινωνιολόγου κα. Ιωάννα Χαρμπέα για την παγκόσμια ημέρα Αμεα

Η ιστορία ξετυλίγεται πριν πολλά χρόνια…. σε μια επαρχία κάπου στην Κίνα όπου ζούσε μια ηλικιωμένη γυναίκα η οποία κουβαλούσε καθημερινά νερό απο ένα μακρινό ρυάκι με δυο μεγάλα δοχεία περασμένα σε ένα μακρύ ξύλινο κοντάρι το οποίο στήριζε στους ώμους της.

Το ένα δοχείο ήταν άψογο και μετέφερε πάντα όλη την ποσότητα νερού που μπορούσε να χωρέσει. Το άλλο είχε μια ρωγμή και στο τέλος της μακριάς διαδρομής, από το ρυάκι στο σπίτι, έφθανε με τη στάθμη του νερού ως τη μέση. Έτσι για δύο ολόκληρα χρόνια η γυναίκα κουβαλούσε καθημερινά μόνο ενάμισι δοχείο νερό στο σπίτι της.

Φυσικά το τέλειο δοχείο ένιωθε υπερήφανο που εκπλήρωνε απόλυτα και τέλεια το σκοπό για τον οποίο είχε κατασκευαστεί. Το ραγισμένο δοχείο ήταν δυστυχισμένο που μόλις και μετά βίας μετέφερε τα μισά από αυτά που έπρεπε κι ένιωθε ντροπή για την ατέλεια του.

Ύστερα από δύο χρόνια δεν άντεχε πια την κατάσταση αυτή και αποφάσισε να μιλήσει στην ηλικιωμένη γυναίκα. “Ντρέπομαι τόσο για τον εαυτό μου και θέλω να σου
ζητήσω συγγνώμη!”
“Μα γιατί;” ρώτησε η γριά. “Για ποιο λόγο νιώθεις ντροπή;”

“Ε, να ! Δύο χρόνια τώρα μεταφέρω μόνο το μισό νερό λόγω της ρωγμής μου και εξαιτίας μου κοπιάζεις άδικα και εσύ!”

Η γυναίκα χαμογέλασε:

“Παρατήρησες ότι στο μονοπάτι υπάρχουν λουλούδια μόνο στη δική σου πλευρά και όχι στη
μεριά του άλλου δοχείου; Πρόσεξα την ατέλειά σου και την εκμεταλλεύτηκα.” “Φύτεψα σπόρους στην πλευρά σου και εσύ τους πότιζες. Δύο χρόνια τώρα μαζεύω τα άνθη και τα τοποθετώ το τραπέζι μου. Αν δεν ήσουν εσύ δεν θα είχα τόση ομορφιά να στολίζει το σπιτικό μου!

Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία (Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες) καθιερώθηκε να εορτάζεται στις 3 Δεκεμβρίου από το 1992, επειδή εκείνη την ημέρα η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ υιοθέτησε το Πρόγραμμα δράσης για τα ΑΜΕΑ. Και όμως η κοροϊδία, η κοινωνική αδιαφορία και ο εξευτελισμός των ΑΜΕΑ καλά κρατεί ακόμα και στις πιο σύγχρονες κοινωνίες που η διαφορετικότητα των ατόμων ή κάποια αδυναμία αντιμετωπίζεται πολλές φορές με τη μη αποδοχή του ατόμου, αλλά με την κοινωνική του απομόνωση. Παρότι από την μια μεριά γίνονται προσπάθειες κοινωνικής ένταξης από την άλλη το μοντέλο του διαφορετικού ατόμου ξενίζει.

Η Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες δίνει την ευκαιρία στις κυβερνήσεις, στους οργανισμούς και στις κοινωνίες να εστιάσουν την προσοχή τους στα δικαιώματα και τις δυνατότητες των ανθρώπων με αναπηρία. 7-10% του παγκόσμιου πληθυσμού πάσχει από μια αναπηρία, γεγονός που σημαίνει ότι μπορεί να υπάρχουν περισσότεροι από 500 εκατομμύρια άνθρωποι με ειδικές ανάγκες. Το 80% κατ’ εκτίμηση ζει σε αναπτυσσόμενες χώρες. Θα μπορούσα να γράψω ένα άρθρο καθαρά επιστημονικό, αναφέροντας ορισμούς, αριθμούς, έρευνες και αναφορές στην παγκόσμια ημέρα των ΑΜΕΑ. Προτίμησα όμως με ένα κινέζικο μύθο να αποδώσω το νόημα αυτής της ημέρας, γιατί τα λόγια φεύγουν, οι πολλές αναλύσεις και τα συμπεράσματα περιττεύουν όμως το δίδαγμα της παραπάνω ιστορίας θα μείνει στις καρδιές όλων για να μας θυμίζει ότι κανέναν δεν πρέπει να υποτιμάμε , ο καθένας έχει τη δική του αξία.

Απαγκιστρώσου λοιπόν από τον κοινωνικό ρατσισμό ως προς τη διαφορετικότητα των ατόμων, ως προς την αναπηρία. Γιατί ανάπηρος δεν είναι εκείνος που η φύση του έδωσε κάτι διαφορετικό. Ανάπηρος είναι αυτός που δεν κατανοεί ότι και τα ραγισμένα δοχεία αποτελούν χρήσιμα μέλη του κοινωνικού ιστού. Ανάπηρος είναι εκείνος που συνειδητά παρκάρει σε θέσεις πάρκινγκ για ΑΜΕΑ , που ειρωνεύεται όταν βλέπει κάποιον ανάπηρο συμπολίτη του, χωρίς βέβαια να βλέπει ο ίδιος τη δική του συναισθηματική αναπηρία! Γιατί και το πάγωμα των συναισθημάτων αποτελεί ένα είδος αναπηρίας και μάλιστα στη χειρότερη μορφή της.
Η αξία του καθενός βρίσκεται σε αυτά που προσφέρει και οι άνθρωποι με κάποιο είδος διαφορετικότητας έχουν πολλά να προσφέρουν, αρκεί το στενό περιβάλλον και η πολιτεία να τους δίνει ευκαιρίες. Ευκαιρίες να μας αποδείξουν ότι και απο τα ραγισμένα δοχεία φυτρώνουν όμορφα λουλούδια! Δεν πρέπει λοιπόν να πετάμε τα ραγισμένα δοχεία, πρέπει να τα αξιοποιούμε. Σίγουρα έχουν να μας δώσουν πολλά! Σίγουρα μπορούν να ομορφύνουν τη ζωή μας!

Ακόμα και όταν ένας ανάπηρος βασιλιάς που είχε ένα μάτι και ένα πόδι ζήτησε να του κάνουν ένα όμορφο πορτρέτο κανένας δεν τα κατάφερε. Πώς να ζωγραφίσεις όμορφο έναν άνθρωπο όταν του λείπει ένα μάτι κι ένα πόδι; Τελικά ήρθε ένας ζωγράφος από άλλη περιοχή και ζωγράφισε μια εικόνα που εξέπληξε τους πάντες. Ζωγράφισε τον βασιλιά να στοχεύει με το τόξο του έχοντας το ένα μάτι κλειστό και το ένα πόδι λυγισμένο. Το ηθικό δίδαγμα της ιστορίας είναι ότι όλοι μας μπορούμε να ζωγραφίσουμε αντίστοιχες εικόνες για τους συνοδοιπόρους μας – κρύβοντας τις αδυναμίες τους και φωτίζοντας τα δυνατά τους σημεία. Όλοι μας μπορούμε να δούμε και να εκτιμήσουμε εκείνα που δε φαίνονται ίσως με την πρώτη ματιά.

Ας ακολουθήσουμε το παράδειγμα της σοφής γριάς ή το παράδειγμα του ζωγράφου, ας απαλλαγούμε από το πέπλο της κοινωνικής αναισθησίας που σκεπάζει τις σύγχρονες ζωές μας. Ας σκεφτούμε απλά ότι στη ζωή αυτή τίποτα δεν είναι δεδομένο, αύριο μπορεί να είμαστε εμείς το ραγισμένο δοχείο!

Χαρμπέα Ιωάννα
ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΟΣ/ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΟΣ