Καρκίνος και Κύστεις του Μαστού – Η σημασία της πρόληψης και της έγκαιρης διάγνωσης

Πού βρισκόμαστε σήμερα

Ο καρκίνος μαστού αποτελεί τη συχνότερη μορφή καρκίνου στις γυναίκες παγκοσμίως, επηρεάζοντας περίπου 1 στις 8 γυναίκες. Παρά την αυξημένη εμφάνιση, η θνητότητα έχει μειωθεί χάρη στην πρόοδο της ιατρικής και κυρίως στην πρώιμη διάγνωση μέσω τακτικού προσυμπτωματικού ελέγχου και σύγχρονων θεραπευτικών μεθόδων. Η ενημέρωση, η πρόληψη και η έγκαιρη εξέταση παραμένουν τα πιο αποτελεσματικά «όπλα» ενάντια στη νόσο.

Ανατομία και λειτουργία του μαστού

Ο γυναικείος μαστός αποτελείται από αδενικό, λιπώδη και συνδετικό ιστό, ενώ περιλαμβάνει λεμφαγγεία και λεμφαδένες που παίζουν ρόλο στη φυσιολογία αλλά και στην εξάπλωση πιθανών παθήσεων. Η μορφή του στήθους μεταβάλλεται υπό την επίδραση των ορμονών κατά τη διάρκεια της ζωής:  από τον εμμηνορροϊκό κύκλο και την εγκυμοσύνη έως την εμμηνόπαυση. Οι ορμονικές αυτές αλλαγές, αν και φυσιολογικές, συνδέονται συχνά με τη δημιουργία καλοηθών μορφωμάτων όπως οι κύστεις, αλλά και με την ανάπτυξη ορμονοεξαρτώμενων κακοηθειών.

Καρκίνος του μαστού: Μορφές και παράγοντες κινδύνου

Οι κακοήθεις όγκοι του μαστού προέρχονται συνήθως από το αδενικό τμήμα και διακρίνονται σε διάφορους τύπους, με συχνότερο το διηθητικό πορογενές καρκίνωμα. Αν και η εμφάνιση καρκίνου μπορεί να αφορά οποιαδήποτε γυναίκα, υπάρχουν παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο:

• Ηλικία και φύλο: Ο κίνδυνος αυξάνεται με την ηλικία, ιδιαίτερα μετά τα 40 έτη.
• Οικογενειακό ιστορικό και γονίδια (BRCA1, BRCA2): Ορισμένες γυναίκες φέρουν γενετικές μεταλλάξεις που αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης της νόσου.
• Ορμονικοί παράγοντες: Πρώιμη εμμηναρχή, καθυστερημένη εμμηνόπαυση ή απουσία εγκυμοσύνης αυξάνουν τον κίνδυνο.
• Τρόπος ζωής: Παχυσαρκία, έλλειψη άσκησης και κατανάλωση αλκοόλ έχουν αποδειχθεί επιβαρυντικοί.

Ο τακτικός έλεγχος με μαστογραφία και υπερηχογράφημα, σε συνδυασμό με την αυτοεξέταση, συμβάλλουν καθοριστικά στην έγκαιρη ανίχνευση.

Διάγνωση και σύγχρονες θεραπείες

Η διάγνωση βασίζεται σε απεικονιστικές εξετάσεις (μαστογραφία, υπερηχογράφημα, μαγνητική τομογραφία) και επιβεβαιώνεται με βιοψία. Η σταδιοποίηση καθορίζει το θεραπευτικό πλάνο, το οποίο πλέον εξατομικεύεται για κάθε ασθενή.
Η αντιμετώπιση μπορεί να περιλαμβάνει:

• Χειρουργική επέμβαση (ογκεκτομή ή μαστεκτομή με ή χωρίς αποκατάσταση)
• Ακτινοθεραπεία και χημειοθεραπεία
• Ορμονοθεραπεία ή στοχευμένες θεραπείες
  Στις περισσότερες περιπτώσεις πρώιμης διάγνωσης, είναι δυνατή η διατήρηση του μαστού με ογκοπλαστικές τεχνικές που εξασφαλίζουν άριστα αισθητικά και ογκολογικά αποτελέσματα.

Κύστη μαστού: Συχνό αλλά καλοήθες εύρημα

Η κύστη μαστού αποτελεί συχνό καλοήθη εύρημα και οφείλεται σε ορμονικές μεταβολές που προκαλούν συσσώρευση υγρού σε λόβια ή γαλακτοφόρους πόρους. Μπορεί να εμφανιστούν σε έναν ή και στους δύο μαστούς και συνήθως γίνονται αντιληπτές ως μαλακά, ευκίνητα ογκίδια.

Τα συμπτώματα ποικίλλουν: οίδημα, πόνος πριν την περίοδο ή αίσθημα βάρους. Παρότι δεν αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου, μπορούν να συγχέονται με κακοήθεις βλάβες και απαιτούν διερεύνηση.

Η διάγνωση γίνεται με υπερηχογράφημα, το οποίο δείχνει αν η μάζα είναι υγρή ή συμπαγής. Η θεραπεία αφορά μόνο τις ενοχλητικές κύστεις, που μπορούν να αντιμετωπιστούν με παρακέντηση και αναρρόφηση του υγρού. Οι μικρές, ασυμπτωματικές κύστεις δεν χρειάζονται παρέμβαση και συνήθως υποχωρούν αυτόματα.

Η αξία της πρόληψης

Η τακτική αυτοεξέταση, η επίσκεψη σε ειδικό χειρουργό και ο ετήσιος απεικονιστικός έλεγχος αποτελούν τα θεμέλια της πρόληψης. Ο καρκίνος του μαστού, όταν διαγνωστεί εγκαίρως, είναι πλήρως ιάσιμος στις περισσότερες περιπτώσεις.

Η γνώση, η προσοχή και η συνέπεια στις εξετάσεις μπορούν να σώσουν ζωές.

Για περισσότερες πληροφορίες, απευθυνθείτε άμεσα στον Γενικό Χειρουργό Ανθιμίδη Γεώργιο.