Καραγεώργος Δημήτριος – Φιλόλογος: Απαντήσεις στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας – Έκθεσης Γ΄ Λυκείου

Απαντήσεις στο θέμα των Πανελληνίων Εξετάσεων της νεοελληνικής γλώσσας- έκθεσης δίνει ο Φιλόλογος Καραγεώργος Δημήτριος.

Απαντήσεις στο θέμα των Πανελληνίων Εξετάσεων της νεοελληνικής γλώσσας- έκθεσης δίνει ο Φιλόλογος Καραγεώργος Δημήτριος.

Α1. Περίληψη κειμένου

Ο συγγραφέας, λόγω της έλλειψης σεβασμού του σύγχρονου ανθρώπου απέναντι στο περιβάλλον, πραγματεύεται την αναγκαιότητα της «επίγειας» επικοινωνίας. Αρχικά, αναφερόμενος στην ανθρώπινη μοναχικότητα, επισημαίνει την επιδίωξη του ατόμου να επικοινωνήσει με εξωγήινες μορφές ζωής, παρά την πληθώρα γήινων ποικιλόμορφων οργανισμών. Παράλληλα, προβάλλει το δισυπόστατο της ανθρώπινης φύσης που σχετίζεται με την δημιουργικότητα αλλά και την ωφελιμιστική συμπεριφορά του εις βάρος της φύσης. Στη συνέχεια, ως αντίβαρο της σημερινής αποξένωσης, παραθέτει την ουσιαστική επικοινωνία μέσω της παιδείας και όχι ενός τεχνολογικού παροξυσμού. Τέλος, καταλήγει υπογραμμίζοντας την σπουδαιότητα της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος σε συγκερασμό με την ανάδειξη της ανθρώπινης αξίας/ υπόστασης προκειμένου η μελλοντική «εξωγήινη» επικοινωνία να αποκτήσει πραγματικό νόημα.

Β1. Ανάπτυξη παραγράφου

Είναι γεγονός ότι η ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας προκάλεσε μια πρωτόγνωρη επανάσταση στον τομέα της επικοινωνίας. Πιο συγκεκριμένα, ιδιαίτερα θελκτικά μέσα παρέχουν πλέον στον άνθρωπο απεριόριστες δυνατότητες επικοινωνίας. Πρόκειται, βέβαια, για μια ψευδαίσθηση, καθώς, επί της ουσίας το άτομο εγκλωβισμένο στα τεχνολογικά επιτεύγματα βιώνει τον απόλυτο εθισμό, διακατέχεται συνεχώς από ένα έντονο σύνδρομο στέρησης και αποξενώνεται. Παράλληλα ζώντας σε μια εικονική πραγματικότητα θυσιάζει τον πολύτιμο χρόνο του και οδηγείται στην απώλεια της άμεσης επαφής, ενισχύοντας τη ροπή του στην ανάπτυξη επιδερμικών σχέσεων. Γίνεται λοιπόν, αντιληπτό ότι οι σύγχρονες διαπροσωπικές σχέση στερούνται του απαραίτητου υποβάθρου γεγονός που οφείλεται στην αλλοτρίωση που, επέρχεται μέσω αυτής της υποκατάστατης μορφής επικοινωνίας.

Β2 α) Τα δομικά στοιχεία της παραγράφου είναι τα εξής :
Θεματικής περίοδος : «Αποκαλύπτεται… διπλή υπόσταση»
Λεπτομέρειες/Σχόλια : « Από τη μια…των συμφερόντων του»
Κατακλείδα : «Η υπερφίαλη αυτή στάση… υπάρξεως»

β) Τέσσερα παραδείγματα μεταφορικής/ποιητικής λειτουργίας της γλώσσας είναι τα εξής:
-« Περιμένει λοιπό ένα χέρι βοηθείας και παρηγοριάς από τους πλανήτες και τα μακρινά άστρα»
– «..η ζωή δεν ανθίζει μόνο στη Γη»
-« … γέννησε αριστουργήματα στο λόγο και στην τέχνη»
– «..σφραγίζει την ιστορική πορεία του με πολέμους και αγριότητες»
Εναλλακτικά θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν τα εξής παραδείγματα:

– «..τεχνολογική έκρηξη της εποχής»
-«..βαθύτερη παιδεία»
-«..τείνει το χέρι τους προς τη ζωή»
-«..έχει επουλώσει της πληγές στις θάλασσες»

Β3 α) Συνώνυμα

Ταυτόχρονα: συγχρόνως, παράλληλα
Γέννησε: δημιούργησε
Αισθανθεί : νιώσει
Πληθαίνουν : αυξάνονται
Ανάλγητη: ανελέητη, άπονη, σκληρή, αναίσθητη, απάνθρωπη

β) Αντώνυμα

ανούσια : ουσιώδης, ουσιαστική, σημαντική
εμφανίζεται: χάνεται, εξαφανίζεται, απουσιάζει
ανέφικτη: εφικτή, δυνατή
πυκνώνει: αραιώνει, ελαττώνεται
υψηλά : χαμηλά
Β4 α) Οι ερωτήσεις αποτελούν ένα από τα μέσα πειθούς της επίκλησης στο συναίσθημα. Προκειμένου λοιπόν, ο συγγραφέας να προκαλέσει συναισθηματικά τον δέκτη χρησιμοποιεί ένα ερώτημα, το οποίο εγείρει τον προβληματισμό του. Καθιστά έτσι τον αναγνώστη κοινωνό του θέματος προσδίδοντας παράλληλα αμεσότητα, ζωντάνια και παραστατικότητα στο κείμενο ώστε να διατηρηθεί αδιάπτωτο το ενδιαφέρον.
Η χρήση της διπλής παύλας λειτουργεί συμπληρωματικά/παρενθετικά. Ανάμεσα στις δύο αυτές παύλες εμπεριέχεται ένα εμβόλιμο σχόλιο του συγγραφέα, το οποίο από την πλευρά του κρίνεται απαραίτητο προκειμένου να δηλωθεί η αντίθετη νοοτροπία που κυριαρχεί.
β) Παθητική σύνταξη : «Από την άλλη, από το ίδιο τον άνθρωπο σφραγίζεται η ιστορική πορεία του με πολέμους και αγριότητες, θεοποιούνται τα υλικά αγαθά και συντηρούνται η αδικία και ανισότητες».

Γ1 Παραγωγή λόγου (Έκθεση)
Τίτλος:
– «Η ΜΗΤΕΡΑ ΦΥΣΗ ΚΑΛΕΙ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ»
-«Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΣΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ»
-«ΑΓΑΠΩ ΤΗ ΖΩΗ, ΣΕΒΟΜΑΙ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ»
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Αφόρμηση από ένα επίκαιρο γεγονός. Παράλληλα, ενδείκνυται η συνοπτική αναφορά στην αξία του φυσικού περιβάλλοντος ή στα αίτια/παράγοντες της ανθρώπινης αλαζονικής συμπεριφοράς απέναντι του.

ΚΥΡΙΟ ΜΕΡΟΣ
ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ Α : ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΕΙΨΗΣ ΣΕΒΑΣΜΟΥ ΠΡΟΣ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
-Ατμοσφαιρική ρύπανση, μόλυνση του εδάφους και των υδάτων.
– Διατάραξη της οικολογικής ισορροπίας-μείωση της βιοποικιλότητας – εξαφάνιση ειδών ζωικού βασιλείου-καταστροφή πανίδας και χλωρίδας.
– Απότομες κλιματολογικές αλλαγές-φαινόμενο θερμοκηπίου-τρύπα του όζοντος-ανεπιθύμητες αναταραχές της βιόσφαιρας
– Εξάντληση πρώτων υλών/φυσικών πόρων και παραδοσιακών ενεργειακών πηγών.
– Αισθητική κακοποίηση μέσω της αστικοποίησης.
– Κλονισμός της σωματικής και ψυχικής υγείας του ατόμου-απουσία ευεξίας-δυσλειτουργίας του ανθρώπινου οργανισμού-πρόκληση επικίνδυνων ασθενειών-επίταση άγχους, νευρικότητας
– Εγκλωβισμός του ανθρώπου σε ένα τεχνητό και ανυπόφορο περιβάλλον-ανάπτυξη επιδερμικών σχέσεων-αλλοτρίωση/αποξένωση
– Κυριαρχία καταναλωτικού πνεύματος-υλικός ευδαιμονισμός-υποβάθμιση της ποιότητας ζωής-υπονόμευση της ανθρώπινης αξίας.

ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ Β: ΤΡΟΠΟΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΗΣ ΣΧΕΣΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥ -ΦΥΣΗΣ

Ανθρωπιστική παιδεία (Οικογένεια – σχολείο ως φορείς κοινωνικοποίησης)
– Γαλούχηση του νέου με ανώτερες αξίες-μετάγγιση σωστών προτύπων-ανάπτυξη οικολογικής συνείδησης
– Διάλογος-μετάδοση του σεβασμού προς το περιβάλλον-στιγματισμός υλιστικής νοοτροπίας
– Περιβαλλοντική αγωγή-ενεργοποίηση των μαθητών σε οικολογικά θέματα-πρωτοβουλίες για συμμετοχή σε προγράμματα ανακύκλωσης, δεντροφύτευσης.

Μέσα μαζικής Ενημέρωσης
– Προβολή ειδικών εκπομπών και συζητήσεων σχετικά με το περιβάλλον
– Καταγγελία φαινομένων μόλυνσης
– Πρόσκληση επιστημόνων και ανθρώπων του πνεύματος που θα λειτουργήσουν ως ταγοί στη προστασία του περιβάλλοντος
– Ευαισθητοποίηση της κοινωνίας απέναντι σε οικολογικά προβλήματα

Πολιτεία/Κράτος-Διακρατική Συνεργασία
– Περιβαλλοντική πολιτική – αλλαγή προτεραιοτήτων
– Εκπόνηση αναγκαίων προγραμμάτων και διάθεση των απαραιτήτων κονδυλίων
– Ορθολογικότερη διαχείριση των φυσικών πόρων
– Υλοποίηση έργων οικολογικού χαρακτήρα όπως βιολογικοί καθαρισμοί
– Αξιοποίηση της τεχνολογίας-στροφή σε ήπιες μορφές ενέργειας
– Διακρατική συνεργασία-τήρηση διεθνών κανόνων προστασίας – αυστηρή νομοθεσία απέναντι στην ασυδοσία-κοινή δράση και ενεργή ανάληψη πρωτοβουλιών

Άτομο
– Συνειδητοποίηση της άρρηκτης σχέσης του με το περιβάλλον
– Επαναπροσδιορισμός των αξιών
– Συνεχής προβληματισμός-εγρήγορση
– Συμμετοχή σε εθελοντικές δράσεις σχετικά με το περιβάλλον
– Απομάκρυνση από το υλιστικό πνεύμα-επαναπροσέγγιση της αξίας του μέτρου
– Υιοθέτηση οικολογικού τρόπου ζωής
– Επιδίωξη ποιότητας ζωής

ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Συνειδητοποίηση του μεγέθους του προβλήματος-άμεση εφαρμογή μέτρων ως βασική προϋπόθεση εξάλειψης ή περιορισμού του φαινόμενου-σεβασμός στη φύση-αλλαγή της σημερινής στάσης-καινούργια αρχή…

Καραγεώργος Δημήτριος – Πτυχιούχος Κλασικής Φιλολογίας

Κονδύλη 55 – Πλατεία Ρήγα Φερραίου – Καλαμπάκα – Τηλ.: 24320 79144

και 6978087725