Με αφορμή τη σημερινή Διεθνή ημέρα για την εξάλειψη των φυλετικών διακρίσεων, θεωρούμε πως καθοριστικό ρόλο μέσα στον κοινωνικό ιστό μετέχοντας με ποικίλες δράσεις, με στάσεις που αρμόζουν σε παιδαγωγούς, έχει η εκπαιδευτική κοινότητα, κυρίως στη μεταλαμπάδευση αυτών των γνώσεων και ιδεών προς τους μαθητές, που θα τους βοηθήσει στη συγκροτημένη και υπεύθυνη στάση τους αργότερα ως ενήλικοι πολίτες του κόσμου. Η πανδημία δημιουργεί πρωτοφανείς προκλήσεις για τις κυβερνήσεις, τα συστήματα υγείας και τις κοινωνίες γενικότερα, με αρκετούς, ίσως και πολλούς ανθρώπους σε απόγνωση. Διαφάνηκε αυτό το διάστημα αλληλεγγύη με αρκετή γενναιοδωρία ανάμεσα στους ανθρώπους και αυξημένη φροντίδα και δέσμευση προς τους πιο ευάλωτους. Όμως δεν είναι αρκετή και δεν φτάνει. Μεγάλη ευκαιρία και πρόκληση για τις κυβερνήσεις η μοναδική ευκαιρία να δημιουργήσουν πιο περιεκτικές και ισότιμες κοινωνίες.
Η πανδημία Covid-19 όχι μόνο έδωσε έμφαση στις ανισότητες και τις εξαιρέσεις στις κοινωνίες μας, αλλά τις έκανε περισσότερο επώδυνες, περισσότερο δύσκολες και ξενοφοβικές. Παρατηρούνται νέες μορφές φυλετικών και εθνοτικών διακρίσεων, ιδίως στην πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη και τους εμβολιασμούς.
Υπήρξαν επιθέσεις εναντίον εθνοτικών και θρησκευτικών μειονοτικών ομάδων, φοβίζοντας ολόκληρες κοινότητες. Η διαδικτυακή ρητορική μίσους ενισχύθηκε και στοχοποίησε συγκεκριμένες ομάδες, όπως οι μετανάστες. Φυσικά η οικονομική επίπτωση της πανδημίας οδήγησε σε αύξηση της ανισότητας και ενδυνάμωση των ρατσιστικών αντιλήψεων και του φυλετικού μίσους. Για να αντιστρέψουμε τον φαύλο κύκλο του ρατσισμού, των διακρίσεων και της φτώχειας, είναι απαραίτητες μεγαλύτερες προσπάθειες και στενότερη συνεργασία μεταξύ των κρατών, των φορέων και όλων των οργανώσεων που εμπλέκονται αλλά και διαρκή ενίσχυση μέσα στα σχολεία και ανάμεσα στους μαθητές, για τη διαμόρφωση αντιρατσιστικής κουλτούρας και υπεύθυνη στάσης απέναντι σε κάθε είδος διάκριση, παρενόχληση και προσβολή, λόγω χρώματος, φύλλου κ.λ.π. Σύμφωνα με τον Yanduan Li, Πρόεδρο της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για την εξάλειψη των φυλετικών διακρίσεων (CERD), Μάρτιος 2021 , «Τα κράτη πρέπει να συνεχίσουν τις προσπάθειές τους για την αντιμετώπιση των διαφορετικών επιπτώσεων της πανδημίας COVID-19 στις μειονότητες και τις ευάλωτες ομάδες όσον αφορά την πρόσβαση στην εκπαίδευση, τις υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης, συμπεριλαμβανομένων των εμβολίων, της απασχόλησης, της στέγασης».
Στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης διαβάζουμε: άρθρο 25: «Κάθε πρόσωπο δικαιούται να έχει πρόσβαση στην πρόληψη σε θέματα υγείας και να απολαύει ιατρικής περίθαλψης, σύμφωνα με τις προϋποθέσεις που ορίζονται στις εθνικές νομοθεσίες και πρακτικές. Κατά τον καθορισμό και την εφαρμογή όλων των πολιτικών και δράσεων της Ένωσης, εξασφαλίζεται υψηλό επίπεδο προστασίας της υγείας του ανθρώπου». Είναι όμως έτσι; Ειδικά για την ευαίσθητη ομάδα όπου κάθε παιδί που στερείται προσωρινά ή οριστικά το οικογενειακό του περιβάλλον ή το οποίο για το δικό του συμφέρον δεν είναι δυνατόν να παραμείνει στο περιβάλλον αυτό δικαιούται ειδική προστασία και βοήθεια εκ μέρους κάθε του Κράτους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, .
Είναι εξαιρετικά σημαντικό να προσδιοριστούν και να αντιμετωπιστούν τα βαθύτερα αίτια ώστε να μην τίθενται σε κίνδυνο τα παιδιά και οι νέοι. Οι παράγοντες που τα καθιστούν ευάλωτα μπορεί να είναι ατομικοί, οικονομικοί, κοινωνικοί ή πολιτιστικοί. Συγκεκριμένα, η ευάλωτη θέση μπορεί να συναρτάται με την προσωπική κατάσταση του παιδιού, το οικογενειακό πλαίσιο, την οικονομική κατάσταση και τη ζήτηση για ορισμένο είδος εκμετάλλευσης. Οι αρχές που είναι αρμόδιες για την προστασία των παιδιών θα πρέπει να εξετάζουν όλους αυτούς τους παράγοντες κινδύνου όταν λαμβάνουν μέτρα πρόληψης· το ίδιο ισχύει και για τις άλλες εθνικές και τοπικές αρχές που είναι αρμόδιες για την εκπαίδευση, την υγεία, την ένταξη, την απασχόληση κ.λπ..
Τα παιδιά είναι μια ομάδα ιδιαίτερα ευάλωτη στην εμπορία ανθρώπων, αν και αυτή η ευάλωτη θέση τους δεν είναι ο μοναδικός παράγοντας που θέτει τα παιδιά σε κίνδυνο. Η εμπορία ανθρώπων είναι εξαιρετικά επικερδής μορφή οργανωμένου εγκλήματος, η οποία υποκινείται από τη ζήτηση που οδηγεί στην εκμετάλλευση. Οι διακινητές εκμεταλλεύονται ευκαιρίες, συμπεριλαμβανομένων των νομοθετικών κενών και όλων των στοιχείων που καθιστούν ευάλωτο ένα άτομο στοχεύοντας, μεταξύ άλλων, γυναίκες και παιδιά, την κοινότητα Ρομά και τα άτομα με αναπηρία.
Η διαρκής επαγρύπνηση, η ενίσχυση, η αύξηση κονδυλίων από τις κυβερνήσεις για καλύτερα σχολεία όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης και παιδεία εμπλουτισμένη με διαρκή και συνεχιζόμενη κατάρτιση εκπαιδευτικούς και διαρκή ενίσχυση της οικογένειας, θα ενδυναμώσει, θα προστατέψει, θα ενισχύσει και θα κάνει πράξη τις βασικές αρχές των θεμελιωδών δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης που παρέχονται σε όλους τους πολίτες εντός της ΕΕ, ανεξαρτήτως του ποιοι είναι, τι πιστεύουν και πώς επιλέγουν να ζουν.
Και αυτά όλα, αν πράγματι επιθυμούμε ως πολίτες της χώρας μας, ως πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του κόσμου, να συμβάλλουμε στην προαγωγή και την προστασία των εν λόγω δικαιωμάτων, όπως είναι:
- Η μη διακριτική μεταχείριση λόγω ηλικίας, αναπηρίας ή εθνοτικής καταγωγής
- Η προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα
- Η πρόσβαση των θυμάτων στη δικαιοσύνη
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΑΘ. ΖΑΜΠΡΑΣ
Εκπ/κός, Διευθυντής 2ου Δημοτικού Σχολείου Φαρκαδόνας
e-mail: [email protected]